کرونا هشدار داد که دست از تکبر و غرور برداریم
سال ۱۳۹۹ که برای همگان با عنوان سال کرونایی شناخته شد، به واسطه قرنطینه و تعطیل شدن خیلی از برنامه‌ها فرصت و فراغت بسیاری برای برخی از اندیشمندان فراهم کرد تا به کارهای عقب مانده و پروژه‌های شخصی شان که همیشه منتظر فرصت برای انجام آن بودند برسند. آقای دکتر مهدی گلشنی استاد فیزیک و فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف و عضو پیوسته فرهنگستان علوم جزو همین افراد بود که از خانه نشینی نهایت استفاده را کرد. انتشار سه اثر جدید و حضور در وبینارها و نشست‌های مختلف خارجی و داخلی ثمره خانه نشینی گلشنی در سال ۱۳۹۹ بود.
چهره ماندگار فیزیک کشورمان در این گفتگو گفت: بنده در سال ۱۳۹۹ بخاطر شرایط کرونایی و عمل سنگینی که داشتم و بخیر گذشت اصلاً از خانه بیرون نرفتم ولی در وبینارهای متعدد داخلی و خارجی و جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی و فرهنگستان علوم به صورت مجازی شرکت می‌کردم. با اینکه یکسری از همکارانم از مجازی برگزار شدن نشست‌ها ناراضی بودند من خیلی از این شیوه برگزاری راضی بودم چون به نظرم راحت برگزار شدن و قابل دسترس بودن فضای مجازی باعث شد تا نشست‌های بیشتری نسبت به اوضاع معمولی برگزار شود. مثلاً خود من طی سه ماه اخیر حدود ۲۰ وبینار و نشست تخصصی شرکت کردم.
گلشنی در خصوص آثار منتشر شده از وی در سال گذشته توضیح داد: کتاب «علم و دین در افق جهان‌بینی توحیدی» که در اواخر سال ۱۳۹۸ منتشر شد در سال ۱۳۹۹ به چاپ دوم رسید. همچنین در ماه‌های آخر سال ۱۳۹۹ هم کتاب جدیدم با عنوان «علم و شبه علم» منتشر شد و خیلی زود به چاپ دوم رسید. همزمان با این کتاب، کتاب دیگری هم از بنده در بهمن ماه سال ۱۳۹۹ منتشر شد با عنوان «رابطه علم و دین از منظر چهار حکیم مسلمان معاصر» که مجمع عالی حکمت اسلامی ناشر آن بود. «جستارهایی در فیزیک معاصر» هم آخرین کتابم در سال ۱۳۹۹ بود که در روزهای پایانی سال توسط نشر علم منتشر شد.
این استاد فلسفه علم در تشریح اثر آخرش بیان کرد: امروزه در حوزه فیزیک اتمی و کوانتوم و حوزه کیهان شناسی مشکلات فهمی بسیاری است که آدم‌های بزرگ و درجه اول این دو حوزه، صحبت از انقلاب در این حوزه می‌کنند و اختلاف‌هایی هم بین سرآمدان این رشته است. بنده در کتاب جدیدم «جستارهایی در فیزیک معاصر» مسائل چالشی این دو حوزه در جهان خرد و جهان کلان را بررسی و اختلافات مطرح شده در این حوزه را مطرح کردم.
وی ادامه داد: تهیه و آماده سازی این کتاب حدود ۸- ۹ ماه طول کشید و بنده از همان ایام قرنطینه سال ۱۳۹۹ و در فروردین ماه مشغول نوشتن این اثر شدم. البته برخی از مطالب و مقالاتش را از قبل آماده داشتم و در این ایام آن را کامل کردم و به سرانجام رساندم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص ایام کرونایی گفت: برای من ایام کرونا ایام خوبی بود چون در دانشگاه انقدر تخلف می‌دیدم که اوقات خوشی در آنجا نداشتم و تنها دلخوشی ام دیدن یکسری از دانشجویان خوبم بود.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم همچنین درباره مشغولیت ذهنی و دغدغه اش در خصوص رابطه میان فیزیک و فلسفه تصریح کرد: موضوعی که در سالهای اخیر، خصوصاً سال گذشته که فرصت بیشتری برای فکر کردن داشتم ذهن من را مشغول کرده، موضوع کنار هم قرار گرفتن فیزیک و فلسفه است. موضوعی که امروزه در دانشگاه‌های مطرح دنیا خیلی متداول است اما در ایران هنوز نسبت به آن موضع گیری وجود دارد و دانشگاه‌ها در برابر چنین موضوعی مقاومت می‌کنند. بنده حدود ۵۰-۶۰ سال پیش که تازه از آمریکا آمده بودم این موضوع را مطرح کردم اما آن موقع هنوز متداول نبود در حالی که الان زمانه خیلی تغییر کرده است. امروزه فیلسوفان و فیزیکدانان درجه یک باهم کار می‌کنند. این نوع رفتار دانشگاهی نشان می‌دهد که ما به مشق‌های معمولی دلخوشیم و حاضر نیستیم در علم نوآوری کنیم به نظرم بخشی از این رفتار هم مقاومت نیست، خصومت است. البته این را هم بگویم که در این باره برخی از شهرستان‌ها به مراتب خیلی از تهران بهتر هستند.
دکتر گلشنی در پایان اضافه کرد: دوران کرونا نشان داد که بشر علی رغم همه ادعایش خیلی محدود است و باید دست از تکبر بردارد و بیشتر به هم نوع خودش برسد. به عنوان مثال آمریکا که خودش را از هرجهت بهترین کشور عالم می‌داند در دوران کرونا بیشترین خسارت را داده است و از این جهت کرونا از این جنبه که توانست بشر را بیدار کند خوب بود چون خیلی غرور ما را گرفته بود. انگیس، فرانسه، آلمان که همیشه ادعای برتری نسبت به همه دارند و به نابودی بشر وظلم توجه نمی‌کنند و اهمیت نمی‌دهند شاید با ویروس کرونا کمی تکان بخورند. البته پیش از کرونا، دانشمندان تراز اول غرب هشدار می‌دادند که چرا علما نسبت به ظلم و تخلفات ساکت هستند ولی کسی گوشش بدهکار نبود.