منظومه فکری شهید مطهری از امام خمینی و علامه طباطبایی شکل گرفت
آیت الله العظمی سبحانی در همایش چهلمین سالگرد شهادت استاد مطهری که با موضوع «شهید مطهری و تمدن نوین اسلامی» در مدرسه عالی دارالشفاء در قم برگزار شد، گفتند: شخصیت انسان در محیط خانه، مدرسه، جامعه و اجتماع شکل می گیرد. اگر این سه مرحله را بررسی کنیم، شخصیت شهید مطهری برای ما تجلی می کند.
ایشان بیان داشتند: والد ایشان بسیار فردی متشخص، عالم، متفکر و با تقوا بود و شهید هم فرزند چنین پدری است.
معظم له افزودند: شهید در سن ۱۳ سالگی به مشهد رفته بود، مقدمات را در مشهد خوانده، بعد به قم هجرت کرده بود. در مدرسه فیضیه، حجره ای داشته است و از اساتیدی چون مرحوم آیت الله حجت در موضوع فقه و اصول بهره می برد.
ایشان ابراز داشتند: شهید شاگردی فعال، قوی و با استعداد بود و در ادامه از امام راحل و علامه طباطبایی بهره بردند. در حقیقت منظومه فکری شهید به وسیله این دو استاد شکل گرفت.
آیت الله سبحانی گفتند: شهید مطهری آن قدر تفکر می کرد و قوی بود که حتی منظومه حرکت مرحوم سبزواری را در میسر راه نقد می کرد. در هر حال هر درسی که می خواند با فکر و اندیشه می خواند. در ادامه اصول را در محضر امام راحل در طی ۷ سال ولی همراه با تفکر می خواند. ایشان از نظر تفکر بسیار قوی بود و در عین حال از حافظه بسیار خوبی برخوردار بود.
معظم له بیان داشتند: ایشان در ادامه به دنبال این بود به تهران برود؛ اگر چه امام راحل از این مسئله ناراحت بود، ولی ایشان با حضورش در تهران توانست با افکار مختلف غربی آشنا شود.
ایشان افزودند: اگر ایشان در قم بود رشد علمی نمی کرد. ضلع شخصیت ایشان در جامعه علمی غربی تهران آن روز، شکل گرفت و توانست اثر گذار باشد.
معظم ابراز داشتند: در همان ضلع سوم، دوستان ایشان که زبان را بلد بودند و فلسفه هگل را برای ایشان ترجمه می کردند، معتقد بودند شهید ابتدا به فکر فهمیدن فلسفه متفکران غرب و بعد به دنبال پاسخ گویی بود.
آیت الله سبحانی گفتند: ایشان انسانی آرمان گرا بودند . وقتی وارد تهران شد تنها به فکر گرفتن مسجد نبود، همه تلاشش این بود هجمه هایی که علیه اسلام است را دفع کند و به تفکرات غربی ها حمله کند. همه آثار ایشان ناظر به خلأ فکری آن زمان بوده است.
معظم له بیان داشتند: خصوصیات دوم خرافه زدایی بود. خرافه هایی که به دین بسته بودند، به خوبی شناسایی و جدا می کرد و اسلام را از خرافه پاک میکرد و این کار هر کسی نیست.
ایشان با بیان این که شهید مطهری در خرافه زدایی از دین، ممتاز بود افزودند: شهید مطهری نترسید و مسئله خرافه را از دین بیرون کشید که از جمله آن انحرافاتی بود که به نهضت و قیام عاشورا و حقوق زن و شبهاتی که در این رابطه بود ، وارد می کردند.
معظم ابراز داشتند: ایشان انسان معتدلی بود. اهل افراط و تفریط در دین نبود. این اعتدال گرایی در کلام و آثار ایشان وجود دارد.
آیت الله سبحانی گفتند: کافی است که از ویژگی ایشان را از دو استادش یعنی امام راحل و علامه طباطبایی بشنوید. امام راحل برای شهادت ایشان گریه کردند در حالی که برای فرزندش گریه نکردند. علامه طباطبایی هم در شهادت ایشان گریه کردند.